Συμβουλευτική Υποστήριξη Γονέων

Το να είσαι γονέας είναι συγχρόνως ευλογία και σοβαρή, συστηματική πρόκληση. Η ευθύνη να ανατρέφεις έναν άνθρωπο και να τον καθοδηγείς μέσα στο δαίδαλο της πραγματικότητας είναι έργο που ζητά από τους γονείς όλη την υπομονή, επιμονή, ψυχραιμία, συχνά ευρηματικότητα και αντοχή τους. Όταν το έργο αυτό συνδυάζεται με τους ποικίλους άλλους ρόλους που ένα άτομο αναλαμβάνει στην ενήλικη ζωή του, τότε είναι εύκολο η λεπτή και απαιτητική δουλειά να τηρηθούν οι ισορροπίες να ανατραπεί. Έχουν περάσει πολλά χρόνια σμιλευσης της επιστημονικής μας γνώσης, ώστε σήμερα να αποβάλουμε πια την πεποίθηση ότι οι “κακοί” ή “ανεπαρκείς” γονείς ευθύνονται για τα θέματα ψυχικής υγείας που εμφανίζουν τα παιδιά τους. Η πεποίθηση αυτή βάρυνε τους γονείς με δυσβάσταχτη ενοχή και τελικά δεν επέφερε κανένα θεραπευτικό αποτέλεσμα, καθώς επαρκής γονιός γίνεται ο πατέρας ή η μητέρα που συναντά κατανόηση και βοήθεια για τις δυσκολίες του έργου του, όχι επίκριση και απόρριψη.

Σήμερα γνωρίζουμε ότι η εμφάνιση ψυχικών νοσημάτων είναι αποτέλεσμα της αλληλεπίδρασης περιβάλλοντος και γονιδίων. Και ενώ η επέμβαση σε επίπεδο νευροβιολογίας συνιστά ψυχιατρικό έργο, ο σκοπός της συμβουλευτικής και ψυχοεκπαίδευσης των γονέων επαναπροσδιορίζεται στο να βοηθήσει τον πατέρα ή τη μητέρα να γίνει ένας επαρκώς καλώς (good enough) παράγοντας που θα επηρεάσει την ανάπτυξη του παιδιού του, ως μέρος ενός συνόλου παραγόντων που, αναπόφευκτα, την επηρεάζουν. Η κατεύθυνση αυτής της επιρροής έχει με τη σειρά της στόχο να γίνει το παιδί η καλύτερη δυνατή ενήλικη προσωπικότητα σε συμφωνία με τις εγγενείς ικανότητες, ταλέντα και δώρα του, αλλά και σε συνάρτηση με το περιβάλλον στο οποίο μεγαλώνει. Με τα κατάλληλα εργαλεία το έργο του γονέα μεταλλάσσεται από δύστοκο και επιβαρυντικό σε διαλεκτικό, συνεργασιακό και ομαδικό. Οι γονείς μαθαίνουν να επιλύουν τις συγκρούσεις μαζί με το παιδί, και όχι προς το παιδί ή αντί του παιδιού, ώστε να επιτυγχάνεται η μεγαλύτερη δυνατή συνοχή και ευστάθεια στο οικογενειακό περιβάλλον.

Συχνά μοιράζομαι με τους γονείς ότι χρειάζεται να υπενθυμίζουν στον εαυτό τους ότι δεν είναι οι μόνοι που καθορίζουν πώς θα ανατραφεί το παιδί τους, καθώς αυτό δέχεται επιρροές από ένα εύρος προσώπων και χώρων, στους οποίους συχνά οι γονείς δεν έχουν έλεγχο. Μπορούν ωστόσο, με την κατάλληλη εκπαίδευση, να γίνουν πιο αποτελεσματικοί στο κομμάτι της δικής τους επιρροής όχι μόνο για την ευημερία του παιδιού που φέρει τη δυσκολία, αλλά και των υπολοίπων μελών της οικογένειας και φυσικά, των ιδίων.